‘Vroeger’ werd koolteer (ook wel steenkoolteer genoemd om dat het afkomstig is uit steenkool) veel gebruikt vanwege zijn beschermende eigenschappen. Sinds ongeveer 1998 is het echter een verboden product in Europa. Dat is ook niet zo gek, want koolteer is zeer kankerverwekkend. Dat komt door de zogenaamde PAK’s die deze teer bevat. Koolteer had wel een aantal erg gewaardeerde eigenschappen. Is er dan wel een alternatief?

Koolteer: wat was dat een superproduct!

Vroeger werd koolteer gebruikt voor het verduurzamen van houten constructies, zoals palen in de grond, schuttingen, schuren, onderwaterdelen van schepen en ondergrondse tanks. Koolteer gaf een ZEER goede bescherming tegen verrotting en was ook nog eens goedkoop. Carbolineum is familie van koolteer en heeft grotendeels dezelfde eigenschappen. Het is alleen wat dunner en bruiner van kleur. Op onderwatergedeeltes van schepen werd koolteer gebruikt om ‘aangroei’ te voorkomen: het hechten van algen en schelpen op de romp. Een beter product was er eigenlijk niet op de markt voor deze toepassingen.

Bitumenverf: de logische vervanger van koolteer

Sinds het verbod op koolteer is er gelukkig wel een vervanging die beter is voor het milieu: bitumenverf.  Bitumen komt voort uit aardolie. Bitumenverf is een waterdicht en plastisch product met een groot hechtend vermogen, dat zelfs al meer dan 2000 jaar geleden werd gebruikt voor het waterdicht maken van bijvoorbeeld daken. Het is niet kankerverwekkend en is net zoals koolteer zwart van kleur. Ook qua prijsstelling is het vergelijkbaar met koolteer. Na droging is bitumenverf onschadelijk voor mens, dier en milieu.

Niet aangroei werend

Een nadeel van bitumenverf ten opzichte van koolteer is dat bitumenverf niet de aangroei werende werking heeft. Voor zeeschepen is dat dan vaak ook een probleem. Wel is bitumenverf volledig zuur-, base- en waterbestendig. Dat maakt het product dan ook zeer geschikt voor ondergrondse toepassingen, zoals het beschermen van bijvoorbeeld palen en tanks in de grond. Ook wordt bitumenverf gebruikt voor mest of veevoeder silo’s vanwege de zuurbestendigheid. Voorbeelden van bitumenverven zijn Bielzenzwart, Zwarte Teer, Black Varnish, Bitop ijzerlak, Silolak en Scheepsteer. Ook Bruinoleum, de vervanger van Carbolineum, is een bitumenproduct.