Schilderen van hout binnenshuis

De voorbereiding van het schilderen

Het lijkt zo gemakkelijk. Een houten deur, een roller of kwast, verf, smeren en klaar. Helaas hoort bij elke succesvolle schilderbeurt een goede voorbereiding. Allereerst moet u zorgen dat de ruimte schilderklaar is. Denk aan het afdekken van uw vloeren met afdekplastic, kranten of karton.
Plak delen die niet geschilderd moeten worden af met afplaktape en verwijder deurklinken, stopcontacten, deurplaten of gordijnen. Schildert u in de buurt van meubels, zorg dan dat deze ook goed afgedekt worden en opzij worden geschoven. Denk daarnaast aan uzelf. Ventileer voldoende bij het schilderen met solventgedragen verf en draag een stofmasker bij schuurwerk. Bij het gebruik van bijtende stoffen (bijvoorbeeld afbijtmiddel) kunt u het beste handschoenen dragen.
Als dit allemaal voor elkaar is en u wilt een perfect eindresultaat, dan zijn de volgende drie stappen belangrijk om te doorlopen:

Voorbereiding van de ondergrond
Aanbrengen van een grondlaag en herstellen oneffenheden
De afwerking

We zullen elke stap nader toelichten.

Voorbereiding van de ondergrond

Een houten ondergrond hoeft niet direct een massief houten ondergrond te betekenen. Er kan ook sprake zijn van plaatmaterialen als triplex, multiplex, hardboard of spaanplaten. Deze kunnen op dezelfde manier geschilderd worden als massief hout.

Ongeschilderd hout
Wanneer u gaat schilderen op ongeverfd hout moet het oppervlak effen, schoon en droog zijn. Zorg dat u vetvlekken of andere vervuiling verwijderd met een schoonmaakmiddel zoals Ruwol Surface cleaner en vervolgens goed afspoelt met water. Zorg dat het hout weer goed is opgedroogd wanneer u begint met schilderen. Voor een optimale hechting en een glad eindresultaat is schuren noodzakelijk. Voor grote oppervlakken kunt u een schuurmachine gebruiken, maar het kan ook met de hand. Hoe slechter het hout geschaafd is, hoe grover de korrel op het schuurpapier dient te zijn. Schuur altijd met de houtnerf mee en maak het stofvrij. Hierna kunt u eventueel een grondlaag aanbrengen voor het beste resultaat. Op onbehandeld hout brengt u eerst een grondverf aan. Er zijn er bepaalde houtsoorten zoals merbau, afzelia en tal van donkere tropische houtsoorten die kleurstoffen bevatten die wateroplosbaar zijn. Wanneer u daarop gaat schilderen met een verf op waterbasis, zullen deze kleurstoffen oplossen en lelijke vlekken veroorzaken. Zoekt u daarom goed uit welke houtsoort u gebruikt. Mocht het hout zijn dat zulke kleurstoffen bevat, dan is een goede isolerende grondverf aan te raden. TIP: Gebruik een grondverf op oplosmiddelbasis als eerste laag. Grondverf op oplosmiddelbasis isoleert de kleurstoffen in het hout, waarna u verder kunt werken met een watergedragen (grond)verf.
Een andere ondergrond die eveneens kleurstoffen kan bevatten is MDF (Medium Density Fibreboard). Het is daarom belangrijk om hier ook een goede oplosmiddelhoudende grondverf overheen te schilderen.

Geschilderd hout
De wijze waarop u geschilderd hout moet bewerken hangt af van de staat van de oude verflaag. Twijfelt u over de kwaliteit van de oude laag, dan is er een simpele truc om hier achter te komen: de hechtingstest.

Bij deze hechtingstest maakt u zes horizontale en zes verticale inkepingen. Het resultaat is een klein vlak dat lijkt op hokjespapier. Zorg dat er slechts enkele millimeters tussen de sneetjes zit. Plak hier vervolgens goed hechtende tape overheen, druk hem goed aan en trek het er voorzichtig van af. Hecht de oude verflaag nog goed, dan heeft u geen enkel vierkantje aan uw tape. Hecht hij voldoende, dan zijn het er slechts een paar. De verflaag hecht slecht als u meer dan de helft van de vierkantjes eraf trekt.

Verflaag is nog goed
Wanneer uit de test blijkt dat de oude verflaag nog goed hecht, dan kunt u beginnen met de voorbereiding voor het schilderen. Het is belangrijk dat vervuiling als vet en stof verwijderd worden. Stof kan met een vochtige doek worden verwijderd. Voor vetresten kunt u een alternatief reinigingsmiddel gebruiken, zoals Ruwol Surface cleaner.
Nadat de ondergrond is schoongemaakt moet het worden geschuurd. Let erop dat er niet door de verflaag heen wordt geschuurd. Gebeurt dat wel, dan moeten de kale delen worden behandeld met grondverf. Na schuren dient het oppervlak glad te zijn. Verwijder de resten vervolgens met een natte doek en laat het hout goed opdrogen voor u met de afwerking begint.
Wanneer de oude verflaag nog in goede staat is kunt u hierna direct beginnen met het aanbrengen van de eindlagen.

Verflaag is slecht
Uit de hechtingstest kan ook blijken dat de oude verflaag niet goed meer hecht. Dit is iets meer werk om voor te bereiden, maar desalniettemin wel belangrijk. Een oude slecht hechtende verflaag heeft nadelige gevolgen voor uw schilderwerk.
Wanneer er sprake is van afbladderende verf, dan moet u deze verwijderen met grof schuurpapier, afbijtmiddel, of door thermisch te strippen. Nadien moet het hout zo effen mogelijk worden geschuurd. Breng daarna een goede grondverf aan.

Houtworm
Wanneer u kleine gaatjes ziet in uw houtwerk dan kan het zijn dat uw hout is besmet met houtworm. U kunt zien of er nog wormen in uw hout zitten als er nog kleine vezeltjes uit het hout te zien zijn. Dit heet boormeel. Voor u begint met het bewerken van dit hout moet u de houtworm verdelgen. Hier zijn verschillende middelen voor.

Afkitten en plamuren

De ondergrond is helemaal voorbereid en u bent bijna klaar voor de afwerking. Zorgt u echter eerst dat u voegen en spleten goed dicht kit. Tip: zorg dat u een kit heeft die goed is over te schilderen. Siliconenkit is hier bijvoorbeeld niet geschikt voor. Putten of andere oneffenheden in uw ondergrond kunt u opvullen met houtplamuur. Dit droogt snel, waarna u met het het schilderen kunt beginnen.

De afwerking: Het schilderen

U hebt in een eerder stadium gekozen voor een verf op waterbasis of een verf op oplosmiddelbasis. Verf op oplosmiddelbasis (solventgedragen lak) is gemakkelijker aan te brengen, vloeit beter en is minder gevoelig voor hoge en lage temperaturen tijdens het aanbrengen. Het werken met watergedragen verf is moeilijker en vraagt meer handigheid van de gebruiker. Ook dienen er speciale kwasten en rollers te worden gebruikt.
Verf breng je het meest effectief aan door een aantal verticale banen te schilderen vlak naast elkaar en deze vervolgens horizontaal uit te smeren tot je een vlak krijgt. Blijf in vlakken werken tot het hele oppervlak gevuld is. U kiest daarbij bewust voor rollers en kwasten die geschikt zijn voor het gekozen type verf. De authentieke varkenshaarkwasten zijn bijvoorbeeld niet echt geschikt voor verf op waterbasis.
Wanneer u naar tevredenheid hebt geschilderd, moet u nog een week voorzichtig zijn. Daarna is de verf volledig uitgehard.